Από τον Στέλιο Πανταζή, www.holistic-greece.com
Προβλήματα υγείας που σχετίζονται με την έλλειψη άσκησης.
Η γυμναστική και ένας ενεργός τρόπος ζωής επιδρά ευεργετικά στην υγεία ποικιλοτρόπως.
Αντίστροφα, η έλλειψη γυμναστικής είναι επιβλαβής στη γενικότερη υγεία του ατόμου και επηρεάζει πολλά προβλήματα υγείας. Άτομα με ιστορικό καρδιολογικών προβλημάτων ή ηλικίας άνω των 40 θα πρέπει να συμβουλευτούν το γιατρό τους πριν να ξεκινήσουν εκγύμναση.
Προβλήματα υγείας που σχετίζονται με την καθιστική ζωή
Αεροβική ικανότητα
Ο καθιστικός τρόπος ζωής μειώνει την αεροβική ικανότητα του σώματος με την έννοια ότι λιγότερη άσκηση μπορεί να γίνει ανεκτή και μόνο σε χαμηλότερο επίπεδο έντασης.
Καλοήθης υπερπλασία προστάτη
Ο προστάτης είναι ένας μικρού μεγέθους αδένας που περιβάλλει τη βάση της ουροδόχου κύστης και την ουρήθρα στους άντρες. Κύρια λειτουργία του είναι η συμβολή στην παραγωγή του σπερματικού υγρού. Σε περίπτωση μεγέθυνσής του, πιέζεται η ουρήθρα ενεργώντας σαν σφιγκτήρας παρουσιάζοντας και τα αντίστοιχα συμπτώματα. Έχει παρατηρηθεί πως σωματικά δραστήριοι άντρες εμφανίζουν καλοήθη υπερπλασία προστάτη πιο σπάνια και αυτό οφείλεται στην επίδραση της γυμναστικής στο νευρικό σύστημα.
Καρκίνος
Είναι ένας γενικός όρος για πάνω από 100 ασθένειες που χαρακτηρίζονται από μη φυσιολογική και ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των κυττάρων. Ο καθιστικός τρόπος ζωής έχει συνδεθεί με τον καρκίνο του πνεύμονα, του παχέος εντέρου, του στήθους και του προστάτη, όμως προστασία ενάντια στον καρκίνο του μαστού δεν έχει στοιχειοθετηθεί. Μερικές επιδράσεις της γυμναστικής αναφορικά με τον καρκίνο μπορεί να συσχετιστούν με την έμμεση αλλαγή των ορμονικών επιπέδων από τη φυσική δραστηριότητα.
Καρδιαγγειακή νόσος
Πρόκειται για τη νούμερο ένα αιτία θανάτου στο δυτικό κόσμο. Η καθιστική ζωή αυξάνει σημαντικά την επικινδυνότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων, ενώ παράλληλα με τη γυμναστική αυξάνεται η προστατευτική «καλή» HDL χοληστερόλη, μια συνέπεια που μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και με το περπάτημα. Όσοι γυμνάζονται έχουν σχετικά μικρό κίνδυνο καρδιακών προβλημάτων. Άτομα άνω των 40 ετών ή άτομα με καρδιακά προβλήματα θα πρέπει να επικοινωνήσουν με το γιατρό πριν να ξεκινήσουν εκγύμναση μια και υπερβολική μπορεί να προκαλέσει καρδιακά επεισόδια.
Υψηλή χοληστερόλη
Αν και σε καμία περίπτωση δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας, τα αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης έχουν ξεκάθαρα συνδυαστεί με τη συχνότερη εμφάνιση καρδιακών νοσημάτων. Με την εκγύμναση αυξάνεται η προστατευτική καλή χοληστερόλη, μια συνέπεια που μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και με το περπάτημα. Όσοι γυμνάζονται έχουν σχετικά μικρό κίνδυνο καρδιακών προβλημάτων. Άτομα άνω των 40 ετών ή άτομα με καρδιακά προβλήματα θα πρέπει να επικοινωνήσουν με το γιατρό πριν να ξεκινήσουν εκγύμναση μια και η υπερβολική μπορεί να προκαλέσει καρδιακά επεισόδια.
Διαβήτης
Οι διαβητικοί δεν μπορούν να επεξεργαστούν σωστά τη γλυκόζη, μια μορφή ζάχαρης που το σώμα χρησιμοποιεί για ενέργεια, με αποτέλεσμα να παραμένει και να συσσωρεύεται στο αίμα. Ταυτόχρονα όμως τα κύτταρα του σώματος μπορεί να έχουν έλλειψη γλυκόζης. Μπορεί να οδηγήσει σε βράδυνση της επούλωσης των πληγών, μεγαλύτερο κίνδυνο λοιμώξεων και πολλές άλλες παθήσεις που σχετίζονται με τα μάτια, τα νεφρά, τα νεύρα και την καρδιά.
Η γυμναστική βοηθά στη μείωση του σωματικού λίπους και βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη. Είναι λιγότερο πιθανό να παρουσιάσουν τύπου 2 ή μη ινσουλινοεξαρτώμενο σακχαρώδη διαβήτη όσοι γυμνάζονται. Άτομα με τύπου 1 ή ινσουλινοεξαρτώμενο σακχαρώδη διαβήτη τα οποία γυμνάζονται χρειάζονται μικρότερες ποσότητες ινσουλίνης. Παρόλ’ αυτά, η γυμναστική μπορεί να προκαλέσει μικρότερες ποσότητες ζάχαρης στο αίμα ή ακόμη και περιστασιακά αυξημένα επίπεδα ζάχαρης. Οπότε οι διαβητικοί δε θα πρέπει ποτέ να ξεκινούν πρόγραμμα εκγύμνασης χωρίς να έχουν συμβουλευτεί το γιατρό τους.
Ινομυαλγία
Είναι ένα πολύπλοκο σύνδρομο χωρίς κάποιες γνωστές αιτίες ή κάποια προβλεπόμενη θεραπεία. Κύριο σύμπτωμά της είναι ο έντονος μυϊκός πόνος αν και άλλα συμπτώματα όπως κούραση, πόνοι στο στήθος, πυρετός (δέκατα), διόγκωση των λεμφαδένων, αϋπνία, συχνοί πόνοι στην κοιλιακή χώρα, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και κατάθλιψη μπορεί να προκύψουν. Η γυμναστική χαμηλής εντάσεως μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της ινομυαλγίας. Ασθενείς που γυμνάζονται τακτικά έχουν παρουσιάσει πιο ήπια συμπτώματα από όσους παραμένουν ανενεργοί.
Υπέρταση
Είναι ο ιατρικός όρος για την υψηλή αρτηριακή πίεση. Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν υπάρχουν εμφανείς λόγοι υπέρτασης. Η γυμναστική σε καθημερινή βάση μπορεί να μειώσει αισθητά την αρτηριακή πίεση. Εκγύμναση με πρόγραμμα 12 εβδομάδων κινέζικου Τάι Τσι έχει αποδειχτεί σχεδόν το ίδιο αποτελεσματικό με την αερόβια γυμναστική στη μείωση της αρτηριακής πίεσης σε ηλικιωμένα άτομα που κάνουν καθιστική ζωή και έχουν υψηλή αρτηριακή πίεση.
Ανοσοποιητικό σύστημα
Πρόκειται για περίπλοκο δίκτυο εξειδικευμένων ιστών, οργάνων, κυττάρων και χημικών ουσιών που προστατεύουν τον οργανισμό από την εισβολή μικροοργανισμών. Γυμναστική ήπιας μορφής βελτιώνει την ανοσοποιητική λειτουργία, αν και υπερβολική γυμναστική έχει διαπιστωθεί πως έχει δυσμενείς συνέπειες στο ανοσοποιητικό σύστημα.
Εμμηνόπαυση
Είναι η παύση του γυναικείου μηνιαίου έμμηνου κύκλου. Οι γυναίκες που κάνουν καθιστική ζωή έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να παρουσιάσουν ήπιας ή και πιο σοβαρής μορφής εξάψεις σε σχέση με όσες γυμνάζονται. Σε μια μελέτη διαπιστώθηκε πως ακριβώς μετά από αεροβική γυμναστική τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης ελαττώθηκαν.
Θνησιμότητα
Υπάρχει ξεκάθαρος συσχετισμός καθιστικής ζωής και αυξημένου ποσοστού θνησιμότητας (υψηλότερο ποσοστό θανάτου).
Παχυσαρκία
Καθιστικός τρόπος ζωής αυξάνει δραματικά την πιθανότητα παχυσαρκίας.
Οστεοπόρωση
Τα άτομα με οστεοπόρωση έχουν ευαίσθητα κόκαλα, που ραγίζουν πιο εύκολα, ειδικά στους γοφούς, τη σπονδυλική στήλη και τη μέση. Η γυμναστική είναι γνωστό πως προστατεύει από την απώλεια οστικής μάζας. Όσο συχνότερα οι άντρες, αλλά και στις περισσότερες γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, γυμνάζονται τόσο μεγαλύτερη είναι η οστική μάζα και αντίστοιχα μικρότερος ο κίνδυνος εμφάνισης οστεοπόρωσης. Το περπάτημα θεωρείται μερικές φορές η καλύτερη γυμναστική. Για γυναίκες πριν την εμμηνόπαυση, η γυμναστική είναι επίσης σημαντική όμως χωρίς υπερβολή. Άσκηση τόσο υπερβολική που οδηγεί στη διακοπή του έμμηνου κύκλου στην πραγματικότητα συμβάλλει στην εμφάνιση οστεοπόρωσης.
Εγκεφαλικό
Προκαλούνται είτε από μειωμένη παροχή αίματος στον εγκέφαλο είτε από εσωτερική αιμορραγία στον εγκέφαλο. Ανάλογα με την περιοχή που έχει βλάβη το εγκεφαλικό μπορεί να προκαλέσει κώμα, αναστρέψιμη ή μη παράλυση, προβλήματα ομιλίας, άνοια. Τακτική άσκηση έχει διαπιστωθεί πως μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης εγκεφαλικών επεισοδίων.