Γιατί δε χάνω βάρος;

Κείμενο: Σταύρος Κάβουρας, PhD, FACSM, Επίκουρος Καθηγητής

Είμαι σίγουρος πως θα έχεις ακούσει πως αν κάνεις ποδήλατο και τρως λιγότερο θα χάσεις βάρος. Μήπως έχεις πραγματικά προσπαθήσει και δεν τα έχεις καταφέρει; Πώς είναι δυνατόν;

Οι διαφημίσεις για το αδυνάτισμα δείχνουν ότι είναι εύκολο να χάσεις 10 ή ακόμα και παραπάνω κιλά, αρκεί να αγοράσεις το ειδικό προϊόν που κάνει θαύματα. Στην πραγματικότητα κάθε χρόνο στις ΗΠΑ ξοδεύονται πάνω από 45 δις δολάρια στη βιομηχανία του αδυνατίσματος, τόσο σε προϊόντα όσο και σε υπηρεσίες.

Είναι λοιπόν τόσο εύκολο να χάσουμε βάρος;

Απλές λύσεις σε πολύπλοκα προβλήματα
Η ιδέα πίσω από το αδυνάτισμα είναι απλή και τη γνωρίζουμε όλοι: όταν ξοδεύεις περισσότερες θερμίδες από ότι τρως, τότε χάνεις βάρος.
Δηλαδή αν κόψω τα αναψυκτικά και περπατάω 20 λεπτά την ημέρα παραπάνω θα χάσω βάρος; Αυτό ακούγεται εύκολο, είναι όμως εύκολο και στην πράξη; Δυστυχώς, υπάρχουν πολλοί παράγοντες που συμβάλουν στην αύξηση του βάρους μας που ήδη γνωρίζετε. Η αλήθεια είναι πως δεν αρκεί μόνο να βρίσκεις χρόνο για να βάλεις λίγο άσκηση στην ημέρα σου ούτε να αντικαταστήσεις ένα σουβλάκι με μια σαλάτα. Χρειάζεται πραγματική προσπάθεια με αφοσίωση και επιμονή για να έχεις αποτέλεσμα, ενώ θα πρέπει να προσέχεις ανεξάρτητα από το τι άλλο συμβαίνει στη ζωή σου. Εδώ θα βρεις μερικές συμβουλές που θα σε βοηθήσουν να βρεις το νέο σου πιο υγιή και δραστήριο εαυτό σου.

• ΑΛΛΑΞΕ ΣΤΑΣΗ. Αν ξαφνικά περνάς τη φάση της υγιεινής διατροφής και αποφάσισες ότι θελεις να χάσεις βάρος για να βελτιώσεις την εμφάνισή σου θα είναι δύσκολο να χάσεις βάρος μόνιμα. Το να χάσεις βάρος είναι πολύ σημαντικό δε λέω, αλλά θα χρειαστείς να βρεις σημαντικότερους λόγους για να κινητοποιηθείς. Βρες σημαντικότερους λόγους όπως να βελτιώσεις τα επίπεδα ενέργειάς σου, να αντιμετωπίσεις προβλήματα υγείας, να ζήσεις περισσότερο και να έχεις καλύτερη ποιότητα ζωής. Αυτοί είναι, τουλάχιστον για μένα, σημαντικότεροι λόγοι.

• ΒΑΛΕ ΑΣΚΗΣΗ. Αν δε γυμνάζεσαι αρκετά και συστηματικά θα είναι δύσκολο να χάσεις βάρος μόνιμα. Φυσικά είναι δυνατόν να αδυνατίσεις χωρίς άσκηση απλά είναι πιο δύσκολο, χάνεις περισσότερη μυϊκή μάζα, κολλάς πιο εύκολα και είναι δυσκολότερο να διατηρήσεις την απώλεια. Το Αμερικάνικο Κολέγιο Αθλητιατρικής προτείνει για σημαντικά αποτελέσματα στη μείωση του βάρους τουλάχιστον 250 λεπτά άσκησης την εβδομάδα. Γι’ αυτό, μην αργείς και βάλε την άσκηση στη ζωή σου ξεκινώντας από την πιο απλή μορφή της, το γρήγορο περπάτημα. Να θυμάσαι το ποδήλατο είναι μια εξαιρετική λύση ακόμα και αν έχεις παραπάνω κιλά.

• Η ΔΙΑΤΡΟΦΗ. Αν θες να έχεις μόνιμα αποτελέσματα θα πρέπει να κάνεις μόνιμες αλλαγές στη διατροφή σου, διαφορετικά τα αποτελέσματα θα είναι προσωρινά. Αυτό σημαίνει πως θα πρέπει να κάνεις αλλαγές τόσο στην ποιότητα όσο και στην ποσότητα της διατροφής σου κάθε μέρα, σε κάθε γεύμα και για πάντα. Εδώ έχω κάποιους τρόπους που θα σε βοηθήσουν:

• Ξεκίνησε να γράφεις το τι τρως για μερικές ημέρες
• Διάβαζε τις ετικέτες τροφίμων για να καταλαβαίνεις τι αγοράζεις.
• Ξόδεψε λίγο παραπάνω χρόνο στην κουζίνα.
• Μην το παρακάνεις με τις ποσότητες.
• Σκέψου καλά πριν βάλεις κάτι στο στόμα σου.
• Σίγουρα κάποια στιγμή το οργανωμένο διαιτολόγιο θα σταματήσει, σίγουρα όμως οι υγιείς διατροφικές συνήθειες θα πρέπει να παραμείνουν μαζί σου.
• Σκέψου ότι δε θα πρέπει να ξεχάσεις κάποιες διατροφικές λιχουδιές που σου αρέσουν, απλά δεν μπορείς να τις έχεις όποτε θέλεις. Αν είσαι πραγματικά έτοιμος/η τότε ξεκίνα.

ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ. Αν είσαι αποφασισμένος/η να κάνεις μια πιο υγιή ζωή, τότε θα πρέπει να αλλάξεις τρόπο ζωής. Δε σημαίνει βέβαια ότι ξαφνικά θα πρέπει να αλλάξεις τα πάντα στη ζωή σου μέσα σ’ ένα βράδυ, απλά θα πρέπει να είσαι έτοιμος/η για να δοκιμάσεις και να πειραματιστείς με νέα πράγματα.

1. Ξεκίνα από την κουζίνα σου. Διώξε από το σπίτι τις προκλήσεις. Πολλές φορές λέω πως η δίαιτα ξεκινά από το σούπερ μάρκετ. Αν τα ντουλάπια της κουζίνας δεν είναι γεμάτα με πειρασμούς είναι πιο εύκολο να ακολουθήσεις πιο υγιεινή διατροφή. Αντί αυτών αγόρασε περισσότερα φρούτα και λαχανικά, ενημέρωσε όμως και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας για την αλλαγή.

2. Φρένο στην τηλεόραση. Ίσως θα πρέπει να περιορίσεις το χρόνο σου μπροστά στην τηλεόραση και τον υπολογιστή προκειμένου να βρεις χρόνο για σωματική δραστηριότητα.

3. Ρουτίνα. Υιοθέτησε υγιεινές συνήθειες στην καθημερινότητά σου. Ανέβα στο διαμέρισμά σου με τα πόδια, διάλεξε τις σκάλες από τον ανελκυστήρα . Βγάλε βόλτα το σκύλο κάθε βράδυ, πάρκαρε λίγο πιο μακριά από το σπίτι, πάρε τα μέσα μαζικής μεταφοράς.

4. Το πρόγραμμά σου. Προγραμμάτισε στην ημέρα σου το διάλειμμά σου για το μεσημεριανό γεύμα και για τη γυμναστική σου, όπως προγραμματίζεις τα ραντεβού και τις άλλες δουλειές. Αν δεν αλλάξεις το πρόγραμμά σου και αν δε βάλεις προτεραιότητα στην υγεία σου θα είναι δύσκολο να χάσεις βάρος.

ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. Μερικές φορές είναι δύσκολο να ελέγξεις τα πράγματα που είναι γύρω σου. Στη δουλειά ίσως αξίζει να επενδύσεις σε ένα μικρό ψυγείο για να μπορείς να έχεις εκεί δικό σου φαγητό ή κάποιο γιαούρτι. Στο σπίτι τα όργανα γυμναστικής μπορεί να βοηθήσουν στο να γυμναστείς, αν δεν καταλήξουν να γίνουν κρεμάστρες για ρούχα. Πριν επενδύσεις στην αγορά ενός νέου οργάνου ρίξε μια ματιά στις αγγελίες που πολλές φορές μπορείς να βρεις αχρησιμοποίητους διαδρόμους στη μισή τιμή!

ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΟΥ.
Αν έχεις θέσει εξωπραγματικούς στόχους είναι σίγουρο ότι θα αποτύχεις. Η απώλεια βάρους είναι δύσκολη διαδικασία, αν την επιβαρύνεις και με τη συνεχή αίσθηση της αποτυχίας είναι βέβαιο ότι θα νιώθεις άσχημα και το ότι θα τα παρατήσεις είναι θέμα χρόνου. Το κλειδί της επιτυχίας είναι να θέτεις βραχυπρόθεσμους και ρεαλιστικούς στόχους που όταν τους φτάνεις να έχεις την ευκαιρία να τους χαίρεσαι και να επιβραβεύεις τον εαυτό σου. Έτσι σιγά σιγά θα είναι ευκολότερο να επιτύχεις και τους σημαντικότερους μακροχρόνιους στόχους.

Τι είναι λοιπόν ρεαλιστικός στόχος;
Οι στόχοι διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο μιας και παράγοντες όπως γονίδια, μεταβολισμός, άσκηση, διατροφικές συνήθειες και τρόπος ζωής επηρεάζουν το τι είναι ρεαλιστικό για κάθε άνθρωπο. Ξεκίνα λοιπόν από τους πιο απλούς στόχους, για παράδειγμα να βάλεις 3 φορές την εβδομάδα άσκηση στην καθημερινότητα. Διάλεξε στόχους που ξέρεις πως μπορείς να τους επιτύχεις αν προσπαθήσεις. Μπορείς να θέσεις όσο σύντομους και απλούς στόχους θες αρκεί να τους πραγματοποιήσεις και μετά να προχωρήσεις σε κάτι μεγαλύτερο και σημαντικότερο.

Δεν μπορείς να είσαι τέλειος κάθε μέρα. Οι περισσότεροι άνθρωποι στην πρώτη δυσκολία τα παρατάνε και γεμάτοι αρνητικά συναισθήματα, θυμόνται όλα τα κακά και τα άσχημα που τους έχουν συμβεί. Σε μια άσχημη μέρα θα φύγεις από το σπίτι χωρίς να φας πρωινό, θα πας στο φούρνο για τυρόπιτα, θα τσιμπολογήσεις τα γλυκά στο γραφείο και το απόγευμα που θα είσαι έτοιμος για το γυμναστήριο θα διαπιστώσεις ότι ξέχασες την τσάντα με τα αθλητικά ρούχα στο σπίτι. Δεν πειράζει. Αν είναι κανονικός άνθρωπος τέτοια περιστατικά θα συμβαίνουν, το θέμα είναι να μην τα παρατάς! Δεν είσαι αποτυχημένος επειδή έκανες ένα λάθος. Είσαι ένας άνθρωπος που προσπαθεί για το καλύτερο και μάλιστα τις περισσότερος φορές τα καταφέρνει ιδιαίτερα καλά, τουλάχιστον σε κάποιες όψεις της ζωής, γιατί όχι λοιπόν και στην άσκηση και στην υγιεινή διατροφή!

Αν μπορέσεις λοιπόν και βάλεις σε εφαρμογή κάποιες από αυτές τις συμβουλές είμαι σίγουρος πως θα τα καταφέρεις. Αν ακόμα και τότε δυσκολεύεσαι… Τότε ήρθε ο καιρός να επισκεφτείς κάποιον ειδικό της διατροφής. Καλή επιτυχία!