Από τον Σπύρο Παπαγεωργίου, εκδότη του περιοδικού ΜBike
Το Portland δείχνει το δρόμο
O καλύτερος φίλος του ανθρώπου είναι το βιβλίο και το ποδήλατο!
Σε μια πόλη όπου κυριαρχεί το ποδήλατο, ακόμα και η διανομή βιβλίων σε άστεγους πρέπει να γίνεται με αυτό.
Το ότι τα Cargo Bikes μπορεί να αποτελέσουν μια θαυμάσια λύση στο πρόβλημα των μεταφορών εμπορευμάτων στις σύγχρονες πόλεις, είναι γεγονός. Είτε στη συμβατική μορφή τους ή με ηλεκτρική υποβοήθηση, τα Cargo Bikes κινούνται παντού, όλες τις ώρες, χωρίς να επιβαρύνουν με θόρυβο, καυσαέρια την πόλη και χωρίς να καταλαμβάνουν χώρο. Μια ΜΚΟ στο Portland όμως, πήγε την υπόθεση «μεταφορές με ποδήλατο» ακόμη πιο μακριά!
Μιλάμε φυσικά για την StreetBooks και την Laura Moulton που αποφάσισε να κάνει την ιδέα της πραγματικότητα. Ποια ήταν η ιδέα; Να διανέμει – φυσικά με ποδήλατο – βιβλία στους άστεγους της πόλης, δημιουργώντας μια σχέση μεταξύ τους και της StreetBooks, αντίστοιχη με αυτή μιας βιβλιοθήκης.
H StreetBooks, είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός, με αντικείμενο τη διανομή βιβλίων, με ποδήλατα σε άτομα που ζουν έξω. Βασίζεται σε εθελοντές και δημιουργήθηκε το 2011 στο Portland του Όρεγκον.
Χρησιμοποιεί το σύστημα μιας παλιομοδίτικης κάρτας βιβλιοθήκης – χωρίς όμως κάποιος να πρέπει να παρουσιάσει κάποιο έγγραφο για να την αποκτήσει πέρα από το ενδιαφέρον του – και τρεις φορές την εβδομάδα οι συνεργάτες της κυκλοφορούν στο δρόμο και μοιράζουν και μαζεύουν τα επιστρεφόμενα βιβλία.
Συγγραφέας η ίδια και δασκάλα, η Laura Moulton είναι η ιδρυτής αυτού του ΜΚΟ που διανέμει βιβλία σε αστέγους ή καλύτερα σε «ανθρώπους που ζουν έξω» όπως προτιμά να τους ονομάζει η ίδια.
Ένα ειδικά διαμορφωμένο Haley τρίκυκλο αποτελεί το βασικό όχημα διανομής του StreetBooks, το οποίο μεταφέρει… τα πάντα: από ποίηση μέχρι μυθιστορήματα, όλα προσεχτικά επιλεγμένα από την ίδια.
Η ιδέα ξεκίνησε πίσω στα 2011, όταν η Laura Moulton διαπίστωσε πως είχε τα ίδια γούστα στη λογοτεχνία με έναν από τους φτωχούς που επισκέπτονταν το συσσίτιο της εκκλησίας όπου βοηθούσε εθελοντικά.
«Τότε ήταν που αποφάσισα να του μαζέψω μια κούτα βιβλία και να του τα δανείσω», μας λέει η ίδια Laura Moulton. «Και επειδή χρησιμοποιώ καθημερινά το ποδήλατό μου, το να τα μεταφέρω με το ποδήλατο ήταν για μένα η προφανής επιλογή. Η ιδέα του StreetBooks μόλις είχε ξεκινήσει…»
«Στην αρχή δεν είχα καταλάβει πώς αυτή η κίνηση θα μπορούσε να φανεί χρήσιμη σε αυτούς τους ανθρώπους», συνεχίζει η Laura Moulton. «Ανησυχούσα μάλιστα μήπως μοιάζει εντελώς άσκοπο το να διανέμεις βιβλία σε ανθρώπους που ζούσαν με την ταλαιπωρία του να μένεις έξω για τόσους μήνες και τα προβλήματα που συνεπάγεται αυτό. Όμως εκείνο που, αρχικά με έκπληξη, διαπίστωσα ήταν πως έμοιαζαν ευγνώμονες για την παροχή αυτή. Και όσο περισσότεροι μάθαιναν γι’ αυτό, τόσο μεγαλύτερο ήταν το ενδιαφέρον».
Η Laura Moulton υπολογίζει πως οι τρεις διανομείς που εργάζονται αυτή τη στιγμή στην οργάνωση, διανέμουν περίπου 1200 με 2000 βιβλία το χρόνο, από την άνοιξη ως το φθινόπωρο. Δεν υπάρχει κάποιο αυστηρό πλαίσιο στο πώς να τα διαχειριστούν όσοι τα παίρνουν, μπορούν είτε να τα επιστρέψουν ή να τα δώσουν σε άλλους. Κάποιοι μπορεί να αλλάζουν περιοχή ή πόλη και γι’ αυτό η απώλεια ενός αριθμού βιβλίων κάθε χρόνο είναι αναμενόμενη αλλά προτιμούμε να ξέρουμε πως ένα βιβλίο κυκλοφορεί κάπου εκεί έξω παρά να το έχουμε στα ράφια μας.
Τα περισσότερα βιβλία αποτελούν δωρεές των κατοίκων του Portland – οι οποίοι εκτός από το ότι έχουν το μεγαλύτερο ποσοστό χρήσης ποδηλάτου για τις μετακινήσεις τους στις ΗΠΑ, είναι και από τους πλέον βιβλιόφιλους.
Η Laura Moulton υποστηρίζει επίσης πως η επιλογή των cargo bikes, πέρα από εξαιρετικά πρακτική και φιλική στο περιβάλλον, βοηθά και την εικόνα του προγράμματος – τόσο στο ευρύτερο κοινό όσο και στους απολύτως ενδιαφερόμενους. Είναι πιο εύκολο να πλησιάσεις κάποιον με ένα ποδήλατο παρά με ένα αυτοκίνητο…
Όταν η StreetBooks ξεκίνησε τη δράση της, πολλοί υποστήριζαν πως κανείς δεν θα επέστρεφε τα βιβλία. «Ακόμα κι εμείς δεν είχαμε ιδέα τι θα γινόταν», παραδέχεται η Laura Moulton. Η απόφαση λοιπόν ήταν να γίνονται οι διανομές με δεδομένο πως κανείς δεν θα επέστρεφε τα βιβλία και κάθε φορά που είχαμε μια επιστροφή… το γιορτάζαμε! «Πέντε χρόνια αργότερα αποδείχτηκε πως η πλειοψηφία επιστρέφει τα βιβλία και μάλιστα σε εξαιρετική κατάσταση και, για εκείνα που δεν επιστρέφονται – είτε επειδή καταστράφηκαν από τη βροχή είτε επειδή κάποιος άλλος τα έκλεψε – όσοι τα είχαν δανειστεί μας αναζητούν επίμονα για να μας εξηγήσουν γιατί δεν τα επέστρεψαν και να ζητήσουν συγγνώμη…»
Η StreetBooks διανέμει μόνο ποιοτικά βιβλία, επιλεγμένα προσεχτικά από την ίδια την ομάδα, νέες και παλιές κυκλοφορίες απ’ όλα τα είδη λογοτεχνίας. Και ίσως κι αυτός είναι ένας από τους παράγοντες επιτυχίας της δράσης.
