Διατροφή και επιδερμίδα

1Από την Ειρήνη Μπαμπαρούτση, phd, κλινική Διαιτολόγος –
Αθλητική διατροφολόγος, Επιστημονική Συνεργάτης ΕΠΟΤο δέρμα αποτελεί ένα αυτοτελές όργανο του σώματός μας, το οποίο εκτελεί για τον οργανισμό ποικίλες και χρήσιμες λειτουργίες, γι’ αυτό εξάλλου και χαρακτηρίζεται σαν τον καθρέφτη της σωματικής και ψυχικής υγείας του κάθε ανθρώπου.

Είναι γνωστό ότι καλύπτοντας όλο μας το σώμα, μάς προστατεύει από εξωγενείς και ενδογενείς περιβαλλοντικούς παράγοντες, από επιβλαβείς ουσίες, από την εισβολή μικροοργανισμών, από μηχανικές βλάβες και από την ακτινοβολία. Στο εσωτερικό του, λαμβάνουν χώρα πολλές λειτουργικές διαδικασίες, με συνέπεια να είναι ρυθμιστής της ομοιόστασης του σώματος και της θερμοκρασία του. Επιπλέον, με τις νευρικές απολήξεις που υπάρχουν μέσα σ’ αυτό παίρνει μέρος στην αντίδραση στον πόνο και στη θερμοκρασία (αισθητικότητα), συμμετέχει στο μεταβολισμό του οργανισμού και το πιο βασικό, αποτελεί μέρος του ανοσοποιητικού μας συστήματος.Το ανθρώπινο δέρμα παίζει επιπλέον ρόλο στην καλή εξωτερική εμφάνιση και στην αύξηση της καλής μας διάθεσης και της αυτοπεποίθησής μας.Πώς επηρεάζει η διατροφή την υγεία του δέρματος;
Η λειτουργικότητα του δέρματος και η ελκυστική του εμφάνιση, εξαρτώνται και από τη διατροφή. Έχει αποδειχθεί, ότι αφενός μεν η έλλειψη συγκεκριμένων διατροφικών στοιχείων οδηγεί στην ανάπτυξη δερματικών βλαβών, αφετέρου δε, ότι και η συμπληρωματική χορήγηση βιταμινών, λιπαρών οξέων ή μετάλλων οδηγεί στη βελτίωση των δερματικών αυτών καταστάσεων.

Πώς μπορούμε να περιορίσουμε το οξειδωτικό stress;
Σκοπός της προστασίας του δέρματος από το φως είναι η πρόληψη της φωτογήρανσης, της φωτοανοσοκαταστολής και της φωτοκαρκινογένεσης. Ο μηχανισμός προστασίας συνίσταται στην αύξηση του πάχους της επιδερμίδας, στη διέγερση της μελανινογένεσης και στην παροχή φυσικών αντιοξειδωτικών στις επιφανειακές στοιβάδες του δέρματος. Τέτοιες φωτοπροστατευτικές επιδράσεις έχει η διατροφική χορήγηση βιταμινών C και Ε, που σαν φυσικά αντιοξειδωτικά που είναι, προλαμβάνουν ή μειώνουν το οξειδωτικό stress, απομακρύνοντας τις καταστρεπτικές ελεύθερες ρίζες.

Η συμπληρωματική χορήγηση είτε ιχνοστοιχείων, είτε βιταμινών, έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του αριθμού των κυττάρων του ηλιακού εγκαύματος. Τη βιταμίνη-C τη βρίσκουμε στα εσπεριδοειδή, στις ντομάτες, στο μπρόκολο, στο σπανάκι και στις πιπεριές. Το L-ασκορβικό οξύ που είναι η ενεργός μορφή της βιταμίνης-C, αποτελεί όπως είπαμε, το αντιοξειδωτικό που υπάρχει σε μεγαλύτερη αφθονία στο δέρμα. Ο άνθρωπος όμως δεν μπορεί να συνθέσει βιταμίνη-C, επομένως πρέπει να τη λαμβάνει με τη διατροφή. Η ελάχιστη ημερήσια ποσότητα βιταμίνης-C 60 mg δεν αρκεί για να παράσχει στο δέρμα επαρκή επίπεδα προστασίας κατά των οξειδωτικών ριζών που παράγονται από την ηλιακή ακτινοβολία. Συνεπώς, πρέπει να αυξάνεται η ημερήσια πρόσληψή της.

Πρέπει επίσης να τονίσουμε ότι μεταξύ άλλων, η βιταμίνη-C είναι απαραίτητη για τη σύνθεση του κολλαγόνου και αποτελεί έναν ισχυρό αντιφλεγμονώδη παράγοντα.

Τη βιταμίνη-Ε τη βρίσκουμε στα φυτικά έλαια, κυρίως στο ελαιόλαδο, στους σπόρους του σιταριού, στους ξηρούς καρπούς, στα δημητριακά και στα πράσινα λαχανικά. Είναι το αφθονότερο ενδογενές λιποδιαλυτό αντιοξειδωτικό και η α-τοκοφερόλη είναι η βιολογικά ενεργότερη μορφή της. Διασπά τις ελεύθερες ρίζες αντιδρώντας κατευθείαν ή εμμέσως με τα καταστρεπτικά παράγωγα αυτών, τερματίζοντας αφενός το σχηματισμό ελευθέρων ριζών, αφετέρου δε, ασκώντας ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση, συμπληρώνοντας τις φωτοπροστατευτικές δράσεις και των άλλων αντιοξειδωτικών στο δέρμα.

Η αλληλεπίδραση των βιταμινών C και Ε παρέχει έντονη φωτοπροστατευτική δράση, σε σύγκριση με την αντίστοιχη επίδραση που παρέχει οποιαδήποτε από τις δύο βιταμίνες μεμονωμένα.

Ενισχυτικό αντιοξειδωτικό ρόλο για την προστασία από την ηλιακή ακτινοβολί, παίζει και το σελήνιο που υπάρχει στα θαλασσινά, στο συκώτι και στα δημητριακά που έχουν καλλιεργηθεί σε χώμα πλούσιο στο στοιχείο αυτό. Επίσης, φυσικό προστατευτικό ρόλο έχουν τα φλαβονοειδή που βρίσκουμε στο τσάι, στις φράουλες, στα κρεμμύδια, στα μήλα, στα σταφύλια, στο μπρόκολο, στο σπανάκι, στις μπανάνες, στις πατάτες και στο κόκκινο κρασί.

Σημαντική επίσης συμβολή παρέχει η β-καροτίνη και η βιταμίνη Α.
Η συμπληρωματική χορήγηση καροτινοειδών όπως έχουν αποδείξει επανειλημμένες έρευνες, αυξάνει την ικανότητα αντανάκλασης στο δέρμα βελτιώνοντας την προστατευτική του λειτουργία. Η β-καροτίνη ενεργεί ως φυσικό αντιηλιακό με άμεση φωτοπροστατευτική δράση, λόγω της φυσικής ιδιότητάς της να αντανακλά το φως. Η βιταμίνη αυτή περιέχεται στα σκούρα πράσινα λαχανικά, στις γλυκοπατάτες στα καρότα και η βιταμίνη Α παρέχεται με τις ζωικές τροφές όπως ο κρόκος του αυγού, τα γαλακτοκομικά, το συκώτι και τα λιπαρά ψάρια.

Τα καροτινοειδή επίσης ως πρόδρομοι της βιταμίνης Α έχουν και άλλες βιολογικές δραστηριότητες. Ενδιαφέρουσες είναι η δυνατότητά τους να αλλάζουν τα χαρακτηριστικά της απορρόφησης του δέρματος, τη λειτουργία των αντιοξειδωτικών και τις ανοσοτροποποιητικές επιδράσεις.

Έχω ακούσει για τις ευεργετικές ιδιότητες των ω3 λιπαρών οξέων, μπορούν να βοηθήσουν στην υγεία του δέρματος;
Ως πολύτιμες διατροφικές χημικές ενώσεις προβάλλονται τα ω-3 πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (PUFA). Κοινές τροφικές πηγές των ω-3 PUFA είναι το μουρουνέλαιο, το ιχθυέλαιο, τα θαλασσινά με υψηλή ποσότητα λίπους όπως ο κολιός (σκουμπρί), ο σολομός και οι ρέγκες. Η πρόσληψη ω-3 PUFA και ιδιαίτερα του εικοσιπεντανοϊκού οξέος (ΕPA) προσφέρει σημαντικά οφέλη υγείας σε σχέση με τις φλεγμονώδεις νόσους. Η χορήγησή του προστατεύει το δέρμα τόσο σε μακροσκοπικό επίπεδο όσο και σε κυτταρικό επίπεδο.

Πηγή: MBike